Z okazji 50. rocznicy odbudowy zamku przygotowano wiele wydarzeń. O jubileuszu opowiada Elżbieta Ofat, zastępca dyrektora ds. marketingu w Zamku Królewskim.
Zamek Królewski jako jedna ze stołecznych atrakcji turystycznych przyciąga wielu chętnych do zwiedzania, o czym świadczą rzesze rodzin i gości z zagranicy.
To prawda. Turyści chętnie odwiedzają Zamek, a w tym roku gościmy szczególnie dużo rodzin z dziećmi, co nas bardzo cieszy. Pomimo pandemii ustawiają się kolejki zwiedzających. Do Zamku można przyjść z rodziną lub w pojedynkę, w niedzielę czy w tygodniu. Każdy dzień jest dobry. Taka wizyta to lekcja historii na żywo.
Niezwykle atrakcyjnym dla odwiedzających miejscem są zamkowe ogrody, gdzie można odpocząć i posiedzieć na trawie.
Warto też zajrzeć do sieci. Na naszej zamkowej stronie internetowej czy też w mediach społecznościowych można z dowolnego miejsca i o każdej porze pospacerować po Zamku lub posłuchać o dziejach królewskiej rezydencji.
Zapraszam wszystkich do odkrywania na nowo Zamku Królewskiego w Warszawie oraz do wspólnego świętowania jubileuszu 50-lecia jego odbudowy.
fot. Maciej Kmieciński
Przeczytaj również: Świat Rembrandta w Zamku Królewskim
Historia Zamku pokazuje, że był on obiektem, którego zniszczenie miało dla okupantów znaczenie fundamentalne.
Zamek to symbol polskiej państwowości, wielkiej historii i suwerennego, niepodległego Państwa i właśnie dlatego był obiektem ataku czy chęci zniszczenia przez hitlerowców.
Pierwsze bomy spadły na Zamek 17 września 1939 roku, następnie Zamek został zbombardowany podczas Powstania Warszawskiego. Osoby pracujące wówczas na Zamku od samego początku wiedziały, że zostanie on zniszczony podczas wojny, bo był i jest istotnym symbolem polskiej tożsamości.
Zamek został wiernie zrekonstruowany. Sale odtworzono na podstawie detali, które we wrześniu, kiedy wybuchła wojna, i w kolejnych jej latach uratowali pracownicy Zamku. Niezwykła jest choćby historia złoceń w Sali Tronowej. Niektóre z widocznych dziś złoceń pamiętają czasy panowania króla Stanisława Augusta. To dlatego, że podczas wojny zostały wycięte, zabezpieczone i przechowane w różnych częściach kraju. Dziś można odróżnić oryginalne fragmenty złoceń od tych zrekonstruowanych, które zostały wiernie odtworzone przez polskich rzemieślników, co jeszcze pełniej pokazuje dramatyczne losy warszawskiego Zamku.
W czasach komunizmu z odbudową też wcale nie było łatwo.
Władze komunistyczne nie pozwoliły na odbudowę Zamku właśnie z tego powodu, że Zamek jest symbolem i nie sposób sobie wyobrazić Warszawy oraz Polski bez niego. Na jego odbudowę nie pozwolono przez prawie ćwierć wieku po wojnie.
Pretekstem do odwiedzenia Zamku Królewskiego może być chęć obcowania nie tylko z historią, ale też niezwykłymi dziełami sztuki.
Zamek Królewski jest nie tylko rezydencją królów i Rzeczypospolitej, ale także miejscem, w którym zgromadzono przepiękne obrazy i dzieła sztuki. To właśnie tu możemy podziwiać dwa dzieła Rembrandta: „Dziewczynę w ramie obrazu” i „Uczonego przy pulpicie”, które są jednymi z najpiękniejszych obrazów w zbiorach polskich muzeów. To nie jedyne wyjątkowe obrazy w kolekcji Zamku Królewskiego. Znajdują się tu dzieła Canaletta czy Jana Matejki. Te ostatnie ze względu na 230. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja są teraz szczególnie chętnie oglądane przez naszych zwiedzających.
Przeczytaj również: Hutnik wrócił na Marymoncką. W sobotę rodzinny piknik i mecz inaugurujący
Czym spośród innych obiektów muzealnych czy zamków, poza swoją wyjątkową historią, wyróżnia się Zamek Królewski?
Zamek to więcej niż muzeum, to miejsce, gdzie nie tylko prezentujemy kolekcje dzieł sztuki, ale także organizujemy wiele wydarzeń. W salach zamkowych oraz w przestrzeni Ogrodów odbywają się wystawy, koncerty, wykłady oraz spotkania.
Obecnie można podziwiać dzieła światowej klasy na wyjątkowej wystawie „Świat Rembrandta. Artyści. Mieszczanie. Odkrywcy.” Warto ją zobaczyć choćby ze względu na fakt, że w niesamowity sposób obrazuje XVII-wieczną Holandię.
Na tej wystawie prezentujemy dzieła Rembrandta, ale też innych mistrzów, którzy tworzyli w tym okresie.
W sierpniu po raz dwunasty odbył się Festiwal Teatru i Muzyki „Królewskie Arkady Sztuki”. Nasza publiczność mogła posłuchać koncertów na żywo w Arkadach Kubickiego oraz obejrzeć spektakle.
O samym Zamku dużo mówi się też w kontekście Jubileuszu, którego obchody niedawno się rozpoczęły.
W tym roku zainaugurowaliśmy Jubileusz 50-lecia Odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie. W ten sposób chcemy przypomnieć 1971 rok, kiedy to podjęto decyzję o jego odbudowie. Wówczas ukształtował się Obywatelski Komitet Odbudowy Zamku Królewskiego i zainicjowano zbiórkę społeczną na rzecz tego wielkiego przedsięwzięcia. Wszyscy Polacy, mieszkający zarówno w kraju, jak i za granicą, brali w niej udział. Był to niezwykle wzruszający czas, gdyż przekazywano nie tylko pieniądze, ale również wszelkiego rodzaju kosztowności i rodzinne pamiątki, które dla ich właścicieli miały wartość sentymentalną.
To pokazuje rolę odbudowy i jej znaczenie dla Polaków oraz samej historii Polski. Zamek stał się symbolem, który zawsze chcieliśmy mieć. Wiele budynków po wojnie odbudowano. Zamek długo czekał na swój czas, bo nie było zgody władz komunistycznych na jego odbudowę.
Jeżeli chodzi o odbudowę Zamku to częściej mówi się jednak o specjalistach zajmujących się renowacją zabytków.
Dziś chcemy przypomnieć o tych osobach, które przyczyniły się do odbudowy Zamku Królewskiego. Uczestniczyli w niej wybitni konserwatorzy zabytków, architekci i inżynierowie. Kluczową rolę odegrał również prof. Stanisław Lorentz, który był jednym z inicjatorów odbudowy Zamku. W cały proces zaangażowane było społeczeństwo, bo Polacy nie tylko przekazywali pieniądze i kosztowności, ale również brali udział w pracach budowlanych.
Chcąc podziękować tym wszystkim osobom i przypomnieć niezwykłą historię odbudowy, zapraszamy wszystkich do świętowania jubileuszu Zamku. Już 5 września w zamkowych ogrodach odbędzie się Piknik Jubileuszowy, na który zapraszam wszystkich, a szczególnie mieszkańców Żoliborza.
Przeczytaj również: Bielany likwidują szklane pułapki. Dzięki temu ptaki unikną niebezpiecznej kolizji
W jaki sposób odwiedzający będą mogli świętować odbudowę Zamku Królewskiego w Warszawie?
Tego dnia wszyscy chętni będą mogli bezpłatnie zwiedzić Zamek.
Ponadto w Ogrodach przygotowaliśmy szereg atrakcji dla rodzin. Zapraszamy na koncerty, pokazy i przedstawienia teatralne dla dzieci. Teatr Lalka wystawi spektakl zatytułowany „Legendy warszawskie”. Będą też piękne, duże formy teatrów plenerowych.
Na pikniku odnajdą się również miłośnicy muzyki, a to za sprawą przygotowanego koncertu muzyki klasycznej.
Nie zabraknie również efektownych pokazów szermierki i fechtunku. Ciekawą atrakcją dla gości Zamku może okazać się lot balonem. Będzie można zobaczyć z góry panoramę Warszawy, Zamek i Ogrody Królewskie.
Dziś mogę zapowiedzieć, że wieczorem odbędzie się wyjątkowy koncert. Gwiazdą wieczoru będzie skład Bilon i Nowa Ferajna, który wykona piosenki z nadchodzącej płyty „Warszawski Rapton”.
Obchody Jubileuszu 50-lecia Odbudowy Zamku Królewskiego będą trwały jednak 4 lata. Nie mogę o to nie zapytać. Dlaczego akurat 4 lata?
Odbudowa Zamku rozpoczęła się w 1971 roku, natomiast publiczności został on udostępniony w 1984 roku, 31 sierpnia. W 2024 roku minie 40 lat od tego wydarzenia, dlatego też zdecydowaliśmy, by obchody trwały właśnie 4 lata.
Zależy nam na pokazaniu tego, że z jednej strony mija 50 lat od położenia symbolicznej pierwszej cegły pod odbudowę Zamku, a z drugiej nadchodzi 40-lecie udostępnienia Zamku publiczności, które wypada w 2024 roku.
Jakie wyzwania czekają Zamek Królewski w przyszłości?
Zależy nam, aby Zamek był miejscem rozpoznawalnym na mapie europejskich rezydencji królewskich, a także partnerem projektów największych muzeów z Francji, Włoch czy Anglii. Już w listopadzie będzie można zobaczyć w Zamku obrazy Caravaggia i innych mistrzów, które zostaną do nas sprowadzone z Włoch.
Chcemy wzbogacać zbiory o cenne dzieła sztuki i rzemiosła. W minionym roku zakupiliśmy ponad 200 pięknych i unikatowych zabytków, które są eksponowane w historycznych wnętrzach. Są to obrazy, meble czy porcelana. Ich zakup nie był łatwy i wiązał się z udziałem Zamku w międzynarodowych aukcjach. Wszystkie obiekty, które kupujemy, mają potwierdzoną autentyczność.
A wyzwania bieżące?
Utrzymanie naszej działalności naukowej, wystawienniczej i edukacyjnej na obecnym wysokim poziomie, zarówno tej w Zamku, jak i w sieci. Od ubiegłego roku oferujemy wirtualne zwiedzanie nie tylko historycznych sal, ale również wystaw czasowych, organizujemy webinaria, wykłady online i spotkania dla rodzin. Dużym zainteresowaniem cieszą się debaty filozoficzne, które z powodów pandemicznych od marca ubiegłego roku odbywają się w sieci.
Zamek stoi 50 lat, czekają nas więc prace remontowo-konserwacyjne związane z jego bieżącym funkcjonowaniem i użytkowaniem. Planujemy też bardzo dużą inwestycję w Ogrodach, ale szczegóły na ten temat będą sukcesywnie odkrywane w trakcie Jubileuszu.
Będziemy śledzić to, co dzieje się na Zamku Królewskim, a ja dziękuję za rozmowę.
Bardzo dziękuję i zapraszam wszystkich mieszkańców Żoliborza do odkrywania na nowo Zamku Królewskiego w Warszawie oraz do wspólnego świętowania jubileuszu 50-lecia jego odbudowy już 5 września w zamkowych ogrodach.
Przeczytaj również: Nowa droga dla rowerów powstanie wzdłuż ul. Wólczyńskiej i Marymonckiej. W piątek ruszyły prace na pierwszym odcinku
